Kết tinh lộc trời, cây lê cho quả ngon, ngọt

Tháng 7, tháng 8 hằng năm là thời điểm thu hoạch lê chính vụ. Tại các xã như Thượng Minh, Đồng Phúc, Ngân Sơn, Bằng Vân, Vĩnh Thông…, những vườn lê sai trĩu quả, tỏa hương thơm dịu nhẹ đang báo hiệu một mùa bội thu. Đây đều là những địa bàn có khí hậu mát mẻ, phù hợp với các giống cây ăn quả ôn đới, đặc biệt là cây lê.

Trước đây, các địa phương này trồng giống lê bản địa (còn gọi là lê ta), với đặc điểm thân cây cao, tán rộng, quả có mùi thơm nhưng vị chát, năng suất thấp. Trải qua thời gian, giống lê ta dần thoái hóa và không còn phù hợp với yêu cầu phát triển hàng hóa. Từ thực tế đó, các địa phương đã chủ động chuyển đổi sang các giống lê mới, nổi bật là lê nâu và lê VH6 - những giống lê ghép có khả năng thích nghi tốt, thời gian cho thu hoạch ngắn (khoảng 4 năm), năng suất cao và giá trị kinh tế vượt trội.

Những chùm lê trĩu quả hứa hẹn một mùa bội thu

Mô hình trồng lê VH6 của ông Hoàng Văn Slín tại Tiểu khu Đèo Gió, xã Ngân Sơn những năm qua đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Từ năm đầu tiên (2018) thu hoạch với giá trị khoảng 8 triệu đồng, đến năm 2024, vườn lê của gia đình ông đã đạt sản lượng hơn 1,5 tấn, bán tại chỗ với giá 30.000 - 40.000 đồng/kg, thu về hơn 50 triệu đồng. Với diện tích hơn 01 ha, trồng khoảng 400 gốc lê, mô hình này đã mang lại nguồn thu ổn định cho gia đình. Nhiều gia đình thấy mô hình của ông Hoàng Văn Slín hiệu quả nên đã học hỏi và nhân rộng trong vùng.

Không chỉ dừng lại ở xã Ngân Sơn, giống lê VH6 đã và đang được nhân rộng ra nhiều địa phương khác như Thượng Minh, Vĩnh Thông. Từ thành công thí điểm 01 ha tại thôn Tân Lập, xã Vĩnh Thông đã tích cực lồng ghép các chương trình, dự án hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu phát triển kinh tế bằng cây lê. Tính đến nay, toàn xã đã có trên 10 ha lê được trồng mới, bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt.

Để đảm bảo chất lượng và năng suất cây trồng, từ năm 2017, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn (nay là Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thái Nguyên) đã triển khai các dự án ứng dụng khoa học công nghệ trong trồng và chăm sóc cây lê như Dự án trồng thử nghiệm giống lê VH6, tiếp đó là các dự án ứng dụng khoa học và công nghệ sản xuất lê hay dự án về xây dựng mô hình trồng cây ăn quả ôn đới, trong đó có cây lê. Những kỹ thuật được chuyển giao đã giúp người dân nâng cao năng suất cây trồng và giảm thiểu sâu bệnh.

Giống lê VH6 được đánh giá là có tiềm năng phát triển chuyên canh. Cây cho năng suất trung bình từ 50 - 60 kg/quả/năm khi bước vào giai đoạn phát triển ổn định. Để duy trì năng suất và chất lượng, các đơn vị triển khai dự án khoa học công nghệ khuyến cáo người dân thường xuyên chăm sóc vườn, tỉa cành, bón phân hợp lý, chủ động phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là các loại nấm và sâu bệnh. Việc đảm bảo quy trình kỹ thuật giúp cây phát triển khỏe mạnh, quả ngọt, đẹp mã và có giá trị cao trên thị trường.

Cây lê VH6 góp phần giảm nghèo cho người dân một số xã vùng cao Thái Nguyên

Từ một loại cây trồng mới, cây lê VH6 đang dần trở thành cây trồng có giá trị trong phát triển kinh tế của người dân một số xã vùng cao Thái Nguyên. Khai thác lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng lê không chỉ góp phần giúp người dân từng bước nâng cao thu nhập, giảm nghèo, bảo vệ môi trường sinh thái phát triển bền vững mà còn thay đổi lối canh tác truyền thống để xây dựng thương hiệu sản phẩm. Hiệu quả từ cây lê VH6 cùng với những định hướng trong phát triển kinh tế - xã hội sẽ góp phần giúp người dân các địa phương phía Bắc của tỉnh nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế.